Muzikale Handreiking – Juni 2022

Lied                                                                                           César Franck (1822-1890)

(LiVE sample set: Parijs, Cavaillé-Coll)

Dit jaar herdenken we dat César Franck 200 jaar geleden werd geboren. Geboren in Luik, maakt dat de Belgen hem claimen als nationale trots. Omdat deze stad op dat moment onderdeel was van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, zijn er ook mensen die beweren dat hij daarom een Nederlander was. Echter, omdat hij vanaf 1837 genaturaliseerd werd tot Fransman en het grootste deel van zijn leven in Parijs heeft doorgebracht, gaat hij de geschiedenis in als zijnde Fransoos.

Al op jonge leeftijd (8 jaar) ging César naar het conservatorium in Luik. Vanwege de successen organiseerde zijn vader concerten in verschillende steden. Hij won prijzen, componeerde veel en was een gevierd musicus. In deze eerste fase van zijn leven volgde Franck de toenmalige galante en uitbundige componeer-stijl. Later gooide hij het roer om en besloot hij een “serieus” componist te worden.

Dit stuitte bij de meeste Parijzenaren op onbegrip. Zij waren gewend aan grandeur en virtuositeit. De vernieuwingen in harmonie en contrapunt werden in die tijd niet gewaardeerd. Uitbundigheid werd ingewisseld voor een veelal strenge melancholie.

Het werk dat we deze maand aanbieden is oorspronkelijk voor piano en zangstem. Het heeft een zg. A-B-A-vorm. Voor de vertolking van de zangstem heb ik in de buitendelen gekozen voor een Vox Humana. In het middendeel, in een andere maatsoort, is het raadzaam om een ander register te gebruiken.

De zanger staat op een mooie zomerdag bij het graf van een geliefde. Met een roos in de hand, denkt ze terug aan de dagen dat de oogst werd binnengehaald. En zoals er gerust werd bij een korenschoof na een lange dag hard werken, zo wordt er ook nu gerust in het graf. De herinneringen blijven.

André van Vliet